Risico Duwen en trekken

Onder duwen en trekken wordt het handmatig in beweging brengen en verplaatsen van een last over een langere afstand verstaan, waarbij het lichaam zich in dezelfde richting beweegt als de last, zonder dat de last wordt gedragen.
De krachten zijn in hoofdzaak horizontaal gericht. Bij duwen is deze kracht van het lichaam af gericht. Bij trekken naar het lichaam toe.

De volgende factoren spelen een belangrijke rol rondom het risico op het ontstaan van lichamelijke klachten door duwen en trekken:

• De trek- of duwkrachten voor het op gang brengen van de last.
• De trek- of duwkrachten voor het op gang houden van de last.
• Het totaalgewicht van de last (=gewicht van kar of pallet + belading).
• De frequentie van duwen en trekken.
• De afstand waarover de verplaatsing door duwen en rekken plaatsvindt.
• De aanwezigheid van obstakels (drempels, stoepranden) en hellende vlakken in de rijbaan.
  De vlakheid van de vloer.
• De lichaamshouding / trek- duwhouding.
• De kwaliteit van de roleigenschappen van de transportmiddelen (soort, grootte en lagering van de wielen).
• De contacteigenschappen van de schoenen met de vloer (stroef of glad).

Zowel op de beurs als in de werkplaats of het magazijn worden regelmatig zware voorwerpen geduwd en getrokken. Deze vorm van lichamelijke belasting kan schadelijk zijn voor het lichaam en gezondheidsklachten veroorzaken, vooral van de lage rug.Een palletwagen met tapijttegels moet vanuit de vrachtauto de congreshal ingeduwd worden en dat meerdere keren achter elkaar totdat de vrachtwagen leeg is. Of je duwt een flightcase op wielen met daarin een groot beeldscherm naar de andere kant van de evenementenhal. Regelmatig trek je laadkarren met meubilair naar binnen. Als de last te zwaar is, kan er een overbelasting ontstaan van de rug, de armen, polsen, schouders en knieën. Vooral lage rugklachten kunnen het gevolg zijn van duwen en trekken.

Zwangeren
Indien er vrouwen werkzaam zijn en fysiek werk verrichten is er bij een zwangerschap een risico door Duwen en Trekken. Lichamelijk zwaar werk (fysieke belasting) en fysieke vermoeidheid in het tweede en derde trimester van de zwangerschap kunnen nadelige gevolgen hebben voor de zwangerschap en het ongeboren kind. Ook leidt lichamelijk zwaar werk tot zwangerschap gerelateerd verzuim en tot beperking van de werkhervatting na de bevalling.

ZZP-er
Beschermingsmaatregelen ter voorkoming van gezondheidsschade door fysieke werkzaamheden geldt voor de eigen medewerkers alswel  ingehuurde ZZP-ers. Onderstaande beschrijvingen van deze Arbocatalogus zijn ook van toepassing voor de ZZP-ers die voor branche werkgevers in de tentoonstellingbouw worden ingehuurd.  (Zie verder bij Maatregelen).
 
Toelichting Arbeidshygiënische strategie
(Arbowet  artikel 3, 1^ste lid a,b,c; Arbobesluit hoofdstuk 5 art 5.2; 5.3 1^ste lid; 5.4; 5.5)
Bij het voorkomen van schade aan de gezondheid en veiligheid van medewerkers door fysieke arbeid van volgen wij de Arbeidshygiënische strategie.

Bronaanpak:
Voorkomen van Duwen en trekken vanwege gezondheidsschade in eerste instantie bij de bron aan te pakken.

Collectieve maatregelen:
Als bronaanpak niet mogelijk is dan treffen we collectieve of individuele maatregelen, waarbij geminimaliseerd wordt. Daarbij aandacht voor de organisatie en inrichting van de arbeidsplaats; de productie- en werkmethode en hulpmiddelen. Daaronder valt ook het nemen van organisatorische maatregelen, zoals voorlichting en instructie.

Persoonlijke Veiligheidsmaatregelen:
Aanvullend op de collectieve of individuele maatregelen niet toereikend zijn, maken we gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen voor het beperken van gevaren.

Werksituatie
Duwen en trekken komt voor in diverse situaties zowel op de eigen werkplaats, magazijn als een beurs of evenement. Materialen als plaatmateriaal, balken en/of planken, frames, maar ook verpakkingen met vloerbedekking worden in een magazijn geplaatst, vanuit een magazijn naar een werkplaats gebracht. Vervolgens voor behandeling op een werktafel of bewerkingsmachine geplaatst door duwen. Na behandeling naar een verfspuitcabine gebracht, daar opgehangen voor bewerking, naar een droogkamer verplaatst en tenslotte naar een opslag. Daarbij worden karren met producten geduwd of getrokken. Vanuit de opslag worden materialen, maar ook aanvullende benodigdheden als stoelen, kolommen, verlichtingsmaterieel naar een locatie vervoerd en aldaar uitgeladen en verplaatst naar de gewenste ruimte in een hal of zaal. Daar vindt een opbouw plaats. Na afloop wordt alles weer gedemonteerd en afgevoerd. Bij al dit horizontaal verplaatsen kan en wordt geduwd of getrokken. Ook het nodige materieel als gereedschappen voor (de)montage wordt meegenomen waarbij geduwd of getrokken wordt.