Aanpak bij de bron
Het gezondheidsrisico door blootstelling aan houtstof kan worden verminderd door een combinatie van maatregelen die gericht zijn op de houtbewerking zelf, de werkomgeving en de werkorganisatie. Zowel voor houtstof van alle zachte houtsoorten als van hardhout geldt dat de blootstelling per werknemer per achturige werkdag niet groter mag zijn dan 2 mg/m³ lucht. Om te weten of bij de werkzaamheden in het bedrijf de norm wordt overschreden, kunnen werkgevers gebruik maken van het Meetprotocol Houtstofarm Produceren dat te verkrijgen is via het CLC-VECTA. De meting kan ook uitgevoerd worden door een arbodienst of een daarin gespecialiseerd adviesbureau.
Europese regels (richtlijn 1999/92/EG) over de beperking van het risico van stofexplosies zijn opgenomen in ATEX 153, en staan ook in het Arbobesluit. Als houtstof in het bedrijf voorkomt en tot explosiegevaarlijke situaties leidt dient er een risicoanalyse gemaakt te worden. De regels voor producten die bestemd zijn voor gebruik van apparatuur in explosieve atmosferen staan in de ATEX-richtlijn 114.
Aanpak bij de bron
Bij het oplossen of verminderen van problemen ten gevolge van houtstof volgen wij de Arbeidshygiënische strategie. We proberen het probleem in eerste instantie op te lossen door het bij de bron aan te pakken. Bijvoorbeeld door de leverancier het hout zoveel mogelijk op maat te laten aanleveren zodat het niet gezaagd hoeft te worden. Verder beperken we het ontstaan en de verspreiding van houtstof door te kiezen voor materialen die zo min mogelijk stof veroorzaken, bijvoorbeeld hout in plaats van MDF. Ook een andere werkmethode kan bijdragen aan verspreiding van minder houtstof. Een vlakschuurmachine produceert minder houtstof dan een rotatie- of bandschuurmachine. Gebruik het juiste gereedschap en zorg dat het goed scherp is. Kijk ook in de handleiding voor de gebruikers!
Ook het gevaar van een houtstofexplosie kan het beste bij de bron worden aangepakt door de verspreiding van houtstof in de ruimte tegen te gaan. In de praktijk wordt de regel aangehouden dat een ontplofbare wolk kan worden herkend aan: “een zicht minder dan 1 meter”. Stofexplosiegevaar is ook aanwezig wanneer er voldoende stofafzetting van brandbare stof plaatsvindt. In de meeste gevallen is een stoflaagdikte van 0,1 mm al voldoende om een ontplofbaar stof-luchtmengsel te creëren.