27 december: mag je een verplichte vrije dag opleggen?

Kerst valt dit jaar op een woensdag en een donderdag. Dat schept een probleem. Vrijdag 27 december is geen officiële vrije dag, maar er zal in menig bedrijf weinig te doen zijn en zeker de helft van je personeel wil vrij nemen. Een handige oplossing is iedereen verplichten die dag vrij te nemen en je zaak te sluiten. Maar mag dat zomaar?

Het antwoord op deze vraag is ja: je mag een verplichte vrije dag aanwijzen en deze gaat dan af van het vakantiedagensaldo van je werknemers. Maar let op: in de cao of de arbeidsovereenkomst moet al zijn aangekondigd dat je verplichte vrije dagen kunt aanwijzen en hoeveel.

Kondig verplichte vrije dagen al aan het begin van een jaar aan, zodat werknemers er ruim op tijd rekening mee kunnen houden. Het is niet verboden om hier later in het jaar nog mee te komen, maar dat is niet netjes naar je werknemers toe. De verplichte vrije dag is uiteraard wel een betaalde vrije dag. Je mag het je werknemers niet opleggen een dag onbetaald verlof op te nemen, tenzij zij daar zelf expliciet mee akkoord gaan.

Feestdagen
Overigens: je hoeft de kerstdagen en nieuwjaarsdag ook niet verplicht vrij te geven, tenzij het in de cao of arbeidsovereenkomst is vastgelegd. Deze dagen zijn wel officiële vrije dagen, maar in bijvoorbeeld de horeca wordt toch vaak gewerkt. Ook is het niet bij wet vastgelegd dat werknemers op deze dagen extra krijgen betaald. Controleer ook hiervoor je arbeidsovereenkomsten.

Maximum
Er is geen wettelijk maximum aan het aantal vrije dagen dat je verplicht mag opleggen. In sommige sectoren worden bijna alle vrije dagen door de werkgever bepaald, denk maar aan de bouw (bouwvak) of het onderwijs (schoolvakanties). Wel is het handig om je werknemers in ieder geval nog een paar vrij in te vullen vakantiedagen te geven, zodat zij vrij kunnen nemen voor bijvoorbeeld een bruiloft of een begrafenis.

Andere opties
Je kunt je werknemers op een dag als 27 december ook een extra vrije dag of pretverlofdag geven. Dit kun je eventueel doen in plaats van een kerstpakket, kerstborrel of kerstdiner. Een pretverlofdag is een dag die buiten de regeling van feestdagen of vakantiedagen valt. Je kunt er ook voor kiezen om je personeel bijvoorbeeld een dagje vrij te geven als je bedrijf 10 jaar bestaat.

Eenzijdig
Zowel verplichte vrije dagen als extra vrije dagen kun je eenzijdig opleggen én intrekken (mits verplichte vrije dagen in de arbeidsovereenkomst staan). Je mag er ook voor kiezen de dagen toch weer als werkdag in te stellen. Stel dat jij je personeel al jaren carnaval als vrije dagen cadeau doet. Je mag er voor kiezen dat vanaf nu niet meer te doen. Een pretverlofdag wordt niet snel als verworven recht gezien bij een arbeidsrechtconflict. Het is dus geheel aan jou.

Bron: MKB-Nederland