Eenzijdige wijziging van leaseautoregeling en dertiende maand niet toegestaan

Het Hof Den Bosch heeft zich onlangs uitgelaten over de vraag onder welke voorwaarden een bedrijf dat zich in financieel zwaar weer bevindt eenzijdig de leaseregeling mag stopzetten en mag besluiten om een dertiende maand niet uit te keren.

Werkneemster (33 jaar) is in september 2006 in dienst getreden van FM Advies. In de arbeidsovereenkomst is opgenomen een aanspraak op een dertiende maand en het recht om gebruik te maken van een leaseauto. Vanwege de zeer slechte bedrijfseconomische situatie bij FM Advies heeft zij in het najaar van 2010 eenzijdig de leaseregeling beëindigd. Ook heeft FM Advies in december 2010 besloten geen dertiende maand uit te keren. Werkneemster is het niet eens met deze maatregelen en vordert nakoming van de arbeidsvoorwaarden. De kantonrechter wijst de vorderingen toe. Het privégebruik van de leaseauto is aan te merken als een beloningscomponent. Datzelfde geldt voor het niet uitbetalen van de dertiende maand, waar nog bij komt dat het om een primaire arbeidsvoorwaarde gaat, die bovendien het hele jaar door stukje bij beetje is opgebouwd.

FM Advies gaat in hoger beroep:
Het Hof oordeelt dat het ter beschikking stellen van een leaseauto is aan te merken als een arbeidsvoorwaarde met een beloningscomponent omdat in de betreffende leaseautoregeling privégebruik is toegestaan, terwijl de daarmee samenhangende kosten (in het binnenland) voor rekening van FM Advies zijn. Door voor het verlies van die beloningscomponent geen enkele compensatie te bieden, bijvoorbeeld in de vorm van een redelijke vergoeding per maand eventueel met een afbouwend karakter, kan niet gezegd worden dat het belang van FM Advies bij afschaffing van de regeling zodanig zwaarwichtig is dat daarvoor het belang van de werknemer (het privégebruik van de auto dat immers door deze wijziging wordt weggenomen), naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid dient te wijken. Werkneemster heeft recht op schadevergoeding.

Het Hof stelt wederom vast dat de dertiende maand een vaste beloningscomponent is. Deze is niet afhankelijk van het resultaat van de onderneming. Dat FM Advies een groot belang heeft om in het licht van haar zeer slechte financiële situatie de (loon)kosten zo veel mogelijk te beperken, acht het hof op zich voldoende aannemelijk. Een werkgever dient zich echter uit het oogpunt van goed werkgeverschap daarin wel terughoudend op te stellen. Daarbij is in ieder geval van belang dat zo veel mogelijk wordt voorkomen dat een wijziging van een essentiële arbeidsvoorwaarde als de betaling van het overeengekomen loon plaatsvindt zonder enige overgangstermijn. Door te wachten met de beslissing tot medio december 2010 om de dertiende maand niet uit te betalen heeft FM Advies zich de belangen van werkneemster in onvoldoende mate aangetrokken. Denkbaar was immers geweest om, toen in de loop van het jaar 2010 bleek dat de resultaten vergeleken met het jaar daarvoor ernstig zouden tegenvallen de tot dan toe opgebouwde aanspraken te eerbiedigen (en daartoe een reservering aan te brengen), en voorts een beperking aan te brengen in de verdere opbouw.

Bedenk als ondernemer dus op tijd of het nodig is maatregelen te nemen bij tegenvallende financiële resultaten.

Bron: Nieuwsbrief Arbeid & Medezeggtenschap Dijkstra Voermans Advocatuur & Notariaat