Salaris inleveren geen uitzondering

Werkgevers die hun personeel vragen salaris in te leveren. Eerder dit jaar zorgde het voor flink wat commotie en media-aandacht bij enkele bedrijven die dit van plan waren. Uit onderzoek onder meer dan 1.000 HR-professionals blijkt het echter allang geen uitzondering meer te zijn: 4% heeft dit jaar dit verzoek ingediend bij het personeel. Dit komt neer op 25.000 bedrijven in Nederland. In de bouwsector is het zelfs 17%.

Dit blijkt uit het jaarlijkse onderzoek ‘HR Trends 2013-2014’, een onafhankelijk, representatief onderzoek van salaris- en HR-dienstverlener ADP Nederland, organisatieadviesbureau Berenschot en Performa Uitgeverij onder meer dan 1.000 Nederlandse HR-professionals. HR Trends is daarmee het grootste onderzoek onder HR-professionals in Nederland.

Ook in de sector advisering & onderzoek en vervoer & opslag heeft bijna een op de tien HR-professionals (9%) een loonoffer gevraagd van het personeel. In de informatie- en communicatiebranche heeft 7% van de HR-professionals werknemers gevraagd salaris in te leveren. Vreemd genoeg is ook aan werknemers die onder een cao vallen gevraagd salaris in te leveren (5%), terwijl dit volgens de meeste cao’s verboden is.

Demotie populair
Naast een salarisoffer is ook demotie populair. Veel organisaties vragen werknemers een stapje terug te doen en een lagere functie te bekleden. Meer dan een kwart van de organisaties past demotie toe. Hoogstwaarschijnlijk krijgen het komende jaar nog meer werknemers met demotie te maken: 15% van de organisaties onderzoekt de mogelijkheid hiertoe.

Toename reorganisaties
Ruim tweederde (67%) van de HR-afdelingen heeft in 2013 reorganisaties begeleid of uitgevoerd. Dit is een toename van 8 procentpunt ten opzichte van vorig jaar. Het aandeel organisaties dat reorganiseert, is hiermee weer terug op het niveau van 2011. Vooral bij grote organisaties (meer dan 500 medewerkers) hebben HR-afdelingen (78%) hun handen vol aan reorganisaties. Bij een kwart (24%) van de organisaties was een reorganisatie een van de belangrijkste beleidsthema’s van de HR-afdeling. Meer dan een derde (35%) van de HR-professionals verwacht dat reorganisaties begeleiden en uitvoeren komend jaar opnieuw een belangrijk beleidsthema wordt.

“Reorganisaties, versobering van arbeidsvoorwaarden, demotie en zelfs salaris inleveren. De gevolgen van de crisis hebben duidelijk hun weerslag op het personeelsbeleid,” zegt Hans van der Spek, Manager Kenniscentrum HRM bij Berenschot. “HR-professionals voorzien ook in het komende jaar verdere aanpassingen en reorganisaties. Het werk van HR-afdelingen is daardoor sterk geënt op het doorvoeren van noodzakelijke maatregelen om hun organisaties door de crisis te leiden.”

Personeelsvoorzieningen versoberd
Naast demotie en salaris inleveren, kampen werknemers die hun baan hebben behouden met versoberende personeelsvoorzieningen. Zo hanteert nog maar 93% van de organisaties een reiskostenvergoeding. Vorig jaar vergoede nog 96% van de organisaties de reiskosten. Studiekostenvergoeding zijn ook steeds minder aan de orde. In 2011 betaalde nog 89% van de organisaties de studiekosten. Nu doet 81% van de organisaties dat. Ook andere voorzieningen, zoals collectief pensioen (84%, was 88% in 2011), jubileumuitkering (74%, was 81%), tegemoetkoming ziektekostenverzekering (34%, was 39%), thuiswerkvergoeding (9%, was 15%) en betaald ouderschapsverlofregelingen (21%, was 26%), moeten het ontgelden.

Over het onderzoek
Het onderzoek HR Trends is een jaarlijkse onderzoek van ADP Nederland, organisatieadviesbureau
Berenschot en Performa.