Het herstel in het Nederlandse midden- en kleinbedrijf schakelt naar een hogere versnelling: in 2015 steeg de omzet gemiddeld met 5% (+4% in 2014). Vooral de bouw en de horeca deden het in dit opzicht goed. Verder zagen grotere bedrijven (met een omzet van meer dan 10 miljoen) de omzet relatief vaak groeien of in elk geval stabiliseren, net als de winst. Ondanks een toename van de bedrijfskosten (gemiddeld +2%) kwam de winst voor het mkb als geheel 30% hoger uit dan een jaar eerder. Ondernemers in de noordelijke provincies presteerden hierbij beter dan de rest van Nederland. Dit blijkt uit het SRA-Sectorrapport ‘Branches in Zicht 2016’. SRA is een netwerk van 370 accountantskantoren dat meer dan 50% van alle mkb-bedrijven als klant heeft.
De verdere verbetering van de omzet- en resultaatontwikkeling in het mkb over 2015 is herleid uit harde, gedetailleerde cijfers, gebaseerd op de jaarrekeningenverzameling van SRA-kantoren in de unieke benchmarkdatabase Branche in Zicht. Deze database bevat van de afgelopen vijf jaar ruim 100.000 jaarrekeningen. SRA kan op geanonimiseerd jaarrekeningpostniveau cijfers vergelijken en heeft daardoor meer data beschikbaar dan bijvoorbeeld banken, het CBS of de Kamer van Koophandel. Het beeld over 2015 is dus geen prognose, maar een eerste echte ‘afdruk’ die een reëel inzicht geeft in bedrijven, branches, regio’s en het hele mkb van Nederland. Branche-experts en branchepanels geven vervolgens duiding aan de cijfers.
Groei op alle fronten
Het Nederlandse bedrijfsleven zit op alle fronten in de lift. Voor het tweede jaar op rij kwamen er over de hele linie positieve cijfers uit de bus. Zo blijkt dat de omzet bij 58% van de mkb-ondernemers is gegroeid of in elk geval gelijk is gebleven en dat de winstgevendheid per saldo verder is verbeterd. Wel zijn de verschillen tussen de branches behoorlijk: de bouw en de horeca deden het relatief goed, terwijl de zorgsector en specialistische zakelijke dienstverleners achterbleven.
Industrie
De Nederlandse industrie wist zich in 2015 op te trekken aan het wereldwijde economische herstel. De brutomarge nam met 7,9% toe, een sterkere stijging dan het landelijk gemiddelde (+4,6%). Ook het aantal ondernemers dat de omzet zag toenemen of gelijk blijven, was bovengemiddeld. Verder viel op dat de bedrijfskosten in de sector iets harder stegen dan een jaar eerder. Het eigen vermogen kwam bijna 27% hoger uit. Ook de winstgevendheid verbeterde (+34%), maar het tempo nam af ten opzichte van het voorgaande jaar.
Logistiek
Het beeld in de logistieke sector is gemiddeld genomen veel positiever dan enkele jaren geleden. De omzet en de volumes stijgen en voor veel bedrijven verbeterde de financiële situatie in 2015. Binnen de sector wisten relatief veel bedrijven de omzet gemiddeld te stabiliseren of te laten stijgen: 64%. Netto nam de omzet per saldo met 0,5% toe. Daarmee bleef de logistieke sector wel ver achter bij het mkb als geheel. De brutomarge van logistieke bedrijven liet gemiddeld een stijging van 0,2% zien, waar deze in 2014 nog fors afnam.
Automotive
Voor de autosector was 2015 uitzonderlijk goed. De sector zag het resultaat voor belastingen bijna verdubbelen ten opzichte van 2014. Deze cijfers waren vooral te danken aan de sterke verkopen van nieuwe auto’s in het laatste kwartaal van 2015, in aanloop naar de aanscherping van de bijtelling dit jaar. De netto-omzet steeg met 5,5%, terwijl de sector in 2014 nog kampte met een omzetdaling van 1,1%. De autosector bleef snijden in de schulden, met een focus op de langlopende schulden.
Detailhandel
De detailhandel klom in 2015 voorzichtig uit een diep dal. De omzet groeide met 3% ten opzichte van 2014, terwijl de brutomarge met ruim 3% verbeterde. Weliswaar een groei, maar daarmee bleef de sector opnieuw achter bij het gemiddelde van het Nederlandse bedrijfsleven. De personeelskosten stegen met 1,2%, deels door een stijging van de uitgaven aan pensioenpremies. Opvallend was verder dat het eigen vermogen wat sterker toenam dan een jaar eerder (+11,6% versus +10%).
Bouw
Na zware jaren was de bouw in 2015 de belangrijkste groeisector van Nederland. Het productievolume nam met 7% toe. Dit kwam vooral door de nieuwbouwproductie, maar ook de herstel- en verbouwactiviteiten zijn flink gegroeid. De bedrijven in de bouwsector zagen de netto-omzet in 2015 met ruim 9% toenemen. Daarmee deed de bouw het beter dan het Nederlandse bedrijfsleven als geheel. Verder kwam het eigen vermogen ruim 11% hoger uit dan een jaar eerder en liet de winstgevendheid met 56% een enorme verbetering zien.
Horeca
De horeca heeft in 2015 de sterkste omzetgroei in jaren laten zien. De branche profiteerde van de aantrekkende economie, een grotere stroom toeristen en de verbeterende koopkracht. Net als de netto-omzet (+10%) liet ook de brutomarge (+11%) een stijging in de dubbele cijfers zien. Dit was in beide gevallen de sterkste toename van alle sectoren en veel groter dan het gemiddelde in het mkb. Het eigen vermogen nam met gemiddeld bijna 30% toe.
Zorg
De zorg zal in omvang blijven groeien, vooral door de toenemende vraag als gevolg van de vergrijzing, bevolkingsgroei en technologische vooruitgang. De zorgsector laat al jaren een omzetstijging zien. In 2015 trok de netto-omzet met gemiddeld bijna 3% aan. De totale bedrijfskosten namen na een lichte daling in 2014 weer toe (+2,9%), onder meer door hogere personeelskosten (deze vormen een groot deel van de totale bedrijfskosten). De winstgroei bleef in de zorg sterk achter bij het gemiddelde: 2,9% versus +30% voor het mkb als geheel.
Juridische dienstverlening
De aantrekkende economie heeft gezorgd voor een grotere vraag naar zakelijke diensten. Daar staat tegenover dat de tarieven nog altijd onder druk staan. De sector zag de omzet in 2015 met gemiddeld 5% toenemen. De winstontwikkeling (+27%) was in 2015 hoger dan het voorgaande jaar, maar bleef iets achter bij het Nederlandse bedrijfsleven als geheel (+30%). De totale bedrijfskosten kwamen hoger uit, vooral door een stijging van de personeelskosten (de loonkosten gingen met 7% omhoog). Tot slot nam het eigen vermogen met 10% toe.