Van de VAR-verklaring naar een nieuw systeem

Staatssecretaris Wiebes van Financiën heeft bekendgemaakt dat het afschaffen van de VAR-verklaring wordt uitgesteld tot 1 april 2016, dat er een ruime overgangsperiode komt die het hele jaar 2016 geldt en dat in de nieuwe opzet de Belastingdienst gaat werken met modelovereenkomsten per sector die zzp'ers en bedrijven als alternatief kunnen gebruiken. Bedrijven die zzp’ers inhuren kunnen zo vooraf zekerheid krijgen over de vraag of de Belastingdienst accepteert dat er geen sprake is van een dienstverband. In dit stuk geven we je een korte toelichting op het proces tot nu toe en de bereikte uitkomst.

Wat ging hieraan vooraf

• Het kabinet heeft in de loop van 2014 aangegeven de VAR-verklaring willen afschaffen. Belangrijkste reden was het feit dat de VAR-verklaring geen goede basis vormde voor handhaving door de Belastingdienst.
• Het kabinet presenteerde vervolgens in september 2014 de Beschikking Geen Loonheffingen (BGL) als alternatief. Dit zou echter leiden tot een volstrekt onwerkbare situatie en na protest van VNO-NCW, MKB-Nederland, PZO-ZZP en de overige ZZP-organisaties is BGL van tafel gegaan.
• VNO-NCW, MKB-Nederland en PZO-ZZP hebben het kabinet vervolgens geholpen met een uitvoerbare oplossingsrichting. Doel hierbij was dat opdrachtgevers in één keer zekerheid vooraf en daarmee vrijwaring van de risico van naheffing kunnen krijgen voor alle zzp’ers die zij voor een periode van vijf jaar willen inhuren. De vrijwaring is gebaseerd op een aantal standaardbepalingen die in de praktijk feitelijk al in de contracten worden gebruikt.
• VNO-NCW, MKB-Nederland en PZO-ZZP hebben dit voorstel met de betrokken brancheorganisaties in een speciale Projectgroep nader besproken en verder uitgewerkt.
• De Belastingdienst wilde echter naar zeer gedetailleerde voorbeeldovereenkomsten. Deze zouden alleen in zeer specifieke gevallen zekerheid bieden. Ook bood dit geen zekerheid vooraf in de zogeheten tussenkomstsituaties, als er met meerdere tussenschakels wordt gewerkt.
• Het bedrijfsleven, ook onze branche, heeft hier tegen geprotesteerd.
• VNO-NCW, MKB-Nederland en PZO-ZZP hebben namens de achterban daarop direct aangegeven dat elke nieuwe systematiek alleen kan ingaan als deze opdrachtgevers zekerheid kan bieden en op gelijkwaardige manier kan vrijwaren van het risico van naheffing als bij de VAR het geval is.
• Dit leidde opnieuw tot intensief overleg met Financiën de afgelopen periode. Dankzij de inzet en kennis van alle betrokken partijen is er nu een uitkomst die de knelpunten bij het bedrijfsleven -opdrachtgevers én opdrachtnemers- wegneemt.

Wat wordt de nieuwe situatie (uitkomsten overleg bedrijfsleven-zzp-overheid)

• Samen met de Belastingdienst zijn algemene modelovereenkomsten uitgewerkt voor zowel de tussenkomstsituatie als de directe relatie. Deze overeenkomsten kunnen direct worden gebruikt. Zo kunnen opdrachtgevers en opdrachtnemers, zichzelf vrijwaren van het risico op naheffing. Branches of ondernemers hoeven dus niet nog apart goedkeuring van de Belastingdienst te vragen.
• Bovendien is bereikt dat de VAR pas op 1 april i.p.v. 1 januari aanstaande wordt afgeschaft en heel 2016 geldt als proefjaar om de nieuwe systematiek -op basis van de algemene modelovereenkomsten- in te regelen.
• Dat betekent dat de bestaande VAR-verklaring uit 2014 of 2015 zijn vrijwarende werking houdt totdat de nieuwe wet is ingegaan.
• Over de overgangsregeling zullen VNO-NCW, MKB-Nederland en PZO-ZZP de precieze details nog met het kabinet uitwerken. Inzet daarbij is dat de overgang van de VAR naar de nieuwe systematiek zo soepel mogelijk verloopt.

Meer informatie

• De modelovereenkomsten zijn te vinden op de website van Belastingdienst.
• VNO-NCW, MKB-Nederland en PZO-ZZP organiseren binnenkort voorlichtingsbijeenkomsten over dit onderwerp. Zodra er meer bekend is over de data, locaties en de mogelijkheid tot inschrijven, lees je dat hier.
• Naast deze algemene overeenkomsten zijn op de website van de Belastingdienst ook overeenkomsten te vinden die op specifieke situaties toezien. Echter, de algemene overeenkomsten zijn direct te gebruiken en daarvoor hoeven dus geen aparte afspraken met de Belastingdienst te worden gemaakt. Dit is uiteraard wel mogelijk.
• Ook zal de Belastingdienst op haar website nog een algemene leidraad gaan publiceren voor het globaal beoordelen van arbeidsrelaties. Hierbij valt te denken aan een overzicht van groene of rode bepalingen die wel of juist niet ertoe kunnen bijdragen dat het oordeel ‘buiten dienstbetrekking’ kan worden gegeven.